Σάββατο 30 Αυγούστου 2008

Νότα Κυμοθόη "Το αιώνιο Ένα" Ποίηση



Νότα Κυμοθόη"Το αιώνιο Ένα"Ποίηση© Νότα Κυμοθόη

Στην άκρη του κόσμου ακουμπισμένη
τα βάθη του εκοίταζα με δέος
και ήταν έρεβος το άνοιγμα
στο σώμα της μητέρας...
Στην ερημιά αυτήν εδώ
ύστερα απ' το δύσκολο ταξίδι
διάσπαρτη απλώνεται γαλήνη.
Μετά, τον γενοβόλο χώρο γιομίσανε πουλιά
μηνύματα να πάνε σ' άλλους τόπους.
Σε κάθε λακάκι η Εύα κι ο Αδάμ
και στο χώρων των δυο ενεργειών
τα σημεία ρέουν της απάντησης του Δημιουργού.
Φυσικός κι ομαλός συναντιέται ο δρόμος
καθώς ο νους, σώμα και ψυχή ενός Θεού
γονιμοποιεί τη ζωή με βαθιά σοφία
κι όταν εξουσία ζητήσει το "εγώ"
αρχίζει ο αδερφός μου τις πολεμικές κραυγές...
Είμαι η κόρη, μετά η μάνα κι ύστερα η γριά
κι εσύ με θέλεις πάντα νέα
στην ισορροπία της ένωσης.
Το αιώνιο ένα στην αγάπη της καρδιάς
μαζί ο σεβασμός και η αποδοχή της σάρκας
στην ομορφιά του θείου για αιωνιότητα.

Vancouver, Canada 1986
Από το βιβλίο μου: Νότα Κυμοθόη "Δίψα και Σιωπή" Ποιήματα, εκδ. Διογένης, 1992.

** Γράφτηκε με αφορμή το ταξίδι του σολομού.
"Κάθε χρόνο αρχίζει το ατέλειωτο ταξίδι του σολομού.
Ξεκινώντας από εδώ και καταλήγοντας στις θάλασσες, για να επιστρέψει πάλι
εδώ ν' αποθέσει τ' αυγά του και να πεθάνει. Αυτός ο κύκλος ζωής συνεχίζεται
αιώνες με τον ίδιο πάντα ρυθμό". 

© Nότα Κυμοθόη



© Nότα ΚυμοθόηΆδεια Creative Commons
Αυτό το εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές 

Νότα Κυμοθόη" Ο ΚΑΗΜΟΣ ΤΗΣ ΞΕΝΙΤΙΑΣ Ποίηση



                                                     

Νότα Κυμοθόη"Ο ΚΑΗΜΟΣ ΤΗΣ ΞΕΝΙΤΙΑΣ" *


Ποίηση
 1986 Calgary Canada


Στον Gus Papas


Σιωπηλές οι ώρες του αδερφού
στης ξενιτιάς τη χώρα
για του ψωμιού τον κορεσμό.
Πέλαγα κύματα οι πίκρες
για τον καϋμό του γυρισμού
στην πρώτη του Πατρίδα.
Απόβραδο και σβήνει ο πόθος...
στο πλάτεμα του χρόνου
από την πλάνη της ημέρας.
Μια περίληψη είναι η ζωή
περιστεριού φτερούγα στο βροντάλι
της μάνας που πάντα τον προσμένει...
*copyright: Nota Kimothoi or Νότα Κυμοθόη © Nota Kimothoi
1986,poem, Calgary Canada
Βιβλίο: Νότα Κυμοθοη"Δίψα και Σιωπή" Ποιήματα, εκδ. Διογένης 1992

© Nότα Κυμοθόη



© Nότα ΚυμοθόηΆδεια Creative Commons
Αυτό το εργασία χορηγείται με άδεια Creative Commons Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση-Όχι Παράγωγα Έργα 4.0 Διεθνές 

Παρασκευή 29 Αυγούστου 2008

Νότα Κυμοθόη ΙΝΔΙΑΝΙΚΗ ΓΙΟΡΤΗ Ποίηση



© Νότα Κυμοθόη
Οι Λοκροί, αρχαίος λαός που ίδρυσε αποικίες σε όλο τον  κόσμο.
Ως Λοκρίς (lokris) λοιπόν κι εγώ, τραγουδώ μέσα από την Ποίησή μου, την Ελλάδα
σε όλο τον κόσμο, σε όλη τη γη, γιατί όλος ο κόσμος έχει...κάτι τις, από τη χώρα μου!
Νότα Κυμοθόη, 1986, Καναδάς


"Ινδιάνικη γιορτή" *© Νότα Κυμοθόη
Ποίηση
Νότα Κυμοθόη 1986

Τα κορίτσια των Κρι και των Σιού
με τις κεντημένες δερμάτινες μπότες
και τα κροσσωτά ελαφίσια γιλέκα
στο χιόνι χορεύουν χτυπώντας τα πόδια...
Το γέλιο δε βγαίνει μέσ' απ' τα χείλη
που σφιχτά το κρατάνε ακόμα...
Στην ινδιάνικη γιορτή των Αετών
μέσα στο γκέτο του τσιμέντου
ξανέμισαν και πάλι τα φτερά τους
σαν ανάμνηση του παλιού καλού καιρού...
γερασμένοι απ΄της σχόλης την τέφρα
οι Ινδιάνοι θυμούνται την παλιά τους δόξα...
Με σήματα καπνού χαιρετίσματα στέλνουν
στον γιο τον Κρι και την κόρη την Σιού
και στο μάγο της φυλής
οπού στα δάση κρυμμένος
προσπαθεί με ξόρκια να ευμενίσει
τα πνεύματα της τεχνολογίας
που μέσα σε σπίτια τους κλείσαν...
κι ο αρχηγός φορώντας τα ένδοξα φτερά του
τη μεγάλη πίπα της ειρήνης ρουφά...
Αδιάφοροι περνάνε οι λευκοί διαβάτες
διώχνοντας με δυσφορία τον καπνό
περιφρονώντας τον καϋμό εκάστου Ινδιάνου
να επιστρέψει πάλι ελεύθερος κι αγρίμι
μέσα στο δάσος και μακριά απ' της μηχανής
και του τσιμέντου τον πολιτισμό.
*copyright:Nota Kimothoi or Νότα Κυμοθόη
1986,poem, Canada "Δίψα και Σιωπή",βιβλίο, εκδ. Διογένης 1992

© Nότα Κυμοθόη

ΠΡΩΤΗ ΠΑΤΡΙΔΑ, Ποίηση Νότα Κυμοθόη


                                                                       1.© Νότα Κυμοθόη
" Πρώτη Πατρίδα" *
Ποίηση
Νότα Κυμοθόη
Στους ξενιτεμένους

Απόβραδο αφήσαμε την αγκαλιά του ήλιου
κρατώντας στην καρδιά τ' όνειρο της χαράς
πηγαίναμε προς τη πόρτα του χιονιού
στο North γυρεύοντας τη μοίρα μας εμείς...
Υψώσαμε παληκαρίσια τα κορμιά στην ερημιά
μεταμορφώνοντας τα νιάτα μας σε κάστρα
τους πόθους μας επαίξαμε στου κέρδους το αμόνι
και λάβωσαν τον ουρανό που είχε η καρδιά μας...
Η στέρηση της πατρίδας δοκιμάστηκε στα χρόνια
και δεν ξεθώριασε το χρώμα της στης ξενητιάς τα πλούτη
ούτε τη νίκησε η λαβωματιά της δόλιας πλάνης
που την ψυχή παλεύει ολημερίς και θέλει να κερδίσει...
Ποιός είν' αυτός που αρνήθηκε τις ρίζες της φυλής του
και δεν εγύρεψε ποτέ τους τάφους των προγόνων;
Τι κι αν ο χρόνος στάθηκε εμπόδιο μεγάλο;
Ούτε αυτός ο θάνατος ν' αντισταθεί μπορεί
στην τέφρα του κορμιού και στ' άδειο κόκκαλο
πίσω να επιστρέψει...
Δύσκολα διαβαίνει κάθε ημέρα
για όσους γνωρίσανε απ΄ανάγκη δυο πατρίδες
κι ευτυχισμένοι όσοι μπορέσανε ξενητεμένοι
ακέρια να κρατήσουνε την πρώτη.
* copyright:Nota Kimothoi or Νότα Κυμοθόη
Canada 1984
Από το βιβλίο μου " Δίψα και Σιωπή"

© Nότα Κυμοθόη

Νότα Κυμοθόη :"TΟ ΤΕΙΧΟΣ ΤΟΥ ΒΕΡΟΛΙΝΟΥ" Ποίηση 1979


© Νότα Κυμοθόη

Οι Λοκροί λοιπόν κι εγώ ως Λοκρίς σε μονοπάτια
πόλεων και χώρες, για να υμνώ εσένα Ελλάδα μου
και το Φως των όσων με μύησαν στην ομορφιά σου!




Νότα Κυμοθόη
" Το τείχος του Βερολίνου" *
Ποίηση 1979


Του χρόνου η διαδρομή δάκρυα ποτισμένη κι αίμα...
Μάτια μυριάδες θρηνούν ακόμα σκοτωμένους
κι άλλα τόσα θαμπά μετράνε σακατεμένους
κι είναι κι αυτά που αγνοημένους ακόμα περιμένουν...
Βαρύς ο ίσκιος σου τη μοίρα μου ορίζει
τείχος του East και του West
ως πότε θα διχάζεις τους κόσμους μου;

Γκρεμίστηκαν στη λήθη οι στεναγμοί μου
καθώς ορθώνονται τα πέτρινά σου στήθη
σ' όλη τη γη μου σήμερα
γι' αναντιμάχονται θαρρώ
από τη μια μεριά η Ανατολή κι από την άλλη η Δύση
στον αδυσώπητο αγώνα τους
ποια θα επικρατήσει...
Του χρόνου η διαδρομή δάκρυα ποτισμένη κι αίμα...
*copyriht:Nota Kimothoi or Νότα Κυμοθόη
Βερολίνο 1979, από το βιβλίο μου: Νότα Κυμοθοη "Δίψα και Σιωπή" Ποιήματα, εκδόσεις Διογένης 1992

© Νότα Κυμοθόη


ΑΤΡΑΠΟΣ, Νότα Κυμοθόη Ποίηση 1976




" Α τ ρ α π ό ς" *© Νότα Κυμοθόη
Νότα Κυμοθόη
Ποίηση 1976

Διέσχισα ανυπότακτη τους άγριους χειμώνες
κυνηγημένη από τους Λέλεγες
και τον τρόμο των Ωτίδων...
Πορεύτηκα ωστόσο άτρυτη στους αιώνες
τις οδύνες διασχίζουσα
γοργά όπως το κύμα
για να μαζεύω το αλμυρό σας δάκρυ
στου Ποσειδώνα τις αυλές
και να το κάνω μαργαριτάρι
να λάμπει στ' άγρια πέλαγα.

Στον ατέρμονο δρόμο ζωντανός ο πόθος
μιας διδαχής ανέπαφης στου χρόνου τη ράχη
κι όνειρο παντοτινό του καθενός: Ελευθερία
κι ο άνθρωπος, Άνθρωπος στην ατραπό γι' αγάπη.
*1976 Ελάτεια.
(Ποίησή μου δημοσιευμένη στο βιβλίο μου "Δίψα και Σιωπή" 1992, εκδόσεις Διογένης)
© Nota Kimothoi

© Nότα Κυμοθόη

ΓΥΡΕΥΟΝΤΑΣ, Ποίηση Νότα Κυμοθόη


"Γ υ ρ ε ύ ο ν τ α ς"© Νότα Κυμοθόη
Ποίηση*

Νότα Κυμοθόη



Πριν γνωρίσω την αλήθεια

με μύθους είχα πλάσει τον κόσμο

κι όταν μ' αγγίξανε

του πλήθους οι αναστεναγμοί

την καρδιά μου ακούμπησα στον Άνθρωπο.


Παράξενα γλιστρούσαν οι μορφές

Τραγούδια, μοιρολόγια, τρόπαια και θυσιαστήρια

ναοί κι αγάλματα, γραφές και εικόνες

θεοί και ημίθεοι

παραμύθια και μνήμες...

Κι εγώ ντύθηκα αναχωρητής

κρατώντας ένα κλαδί ελιάς στο χέρι

γυρεύοντας τα διωγμένα περιστέρια

για τον περιστερώνα της ειρήνης.



*Αθήνα 1973, Από το βιλίο μου "Δίψα και Σιωπή"

© Νότα Κυμοθόη


Πέμπτη 28 Αυγούστου 2008

Νότα Κυμοθόη "ΕΛΑΤΕΙΑ ΛΟΚΡΙΔΟΣ Ιστορική Αναδρομή"



Νότα Κυμοθόη*"Ε Λ Α Τ Ε Ι Α  Λ Ο Κ Ρ Ι Δ Ο Σ Ιστορική Ανδρομή" Νότα Κυμοθόη© Nota Kimothoi
copyright:Nota Kimothoi
ΙΣΤΟΡΙΚΗ ΑΝΑΔΡΟΜΗ
Της Νότας Κυμοθόη
 Νότα Κυμοθόη© Nota Kimothoi

ΕΙΣΗΓΗΣΗ ΣΤΗΝ "ΟΛΥΜΠΙΑΔΑ ΓΡΑΜΜΑΤΩΝ"
ΕΛΑΤΕΙΑ 14/8/04 (με αφορμή την Ολυμπιάδα του 2004 και τον Μνησίβουλο)

Εισαγωγή

    Η συνείδηση του ανθρώπου μοιάζει με πηγή, που όσο βαθύτερα τη σκάβεις, τόσο περισσότερο καθαρίζει. Αν όμως ρίξεις χώματα και τη σκεπάσεις σε λίγο καιρό θα χαθεί.
Στην Ελάτεια έκανα τα πρώτα μου βήματα κι έμαθα τα πρώτα μου γράμματα. Είχα την τύχη να έχω σπουδαίους δασκάλους και τους ευχαριστώ όλους για το ήθος και την προσπάθειά τους, γιατί μου άνοιξαν το μυαλό. Η Ελάτεια ήταν, είναι και θα είναι μέσα στην καρδιά μου.
      Έχω μνήμες πολλές απ' αυτόν τον άγιο τόπο κι όπου κι αν πάω με ακολουθούν. Όταν κάποτε πρωτοπήγα στον αρχαιολογικό χώρο ή "λιβάδι", όπως αποκαλούσαν την περιοχή οι ντόπιοι, από εκεί ψηλά 5-6 χρονών αγνάντεψα ολόγυρα τον κόσμο κι από τη γιαγιά μου την Ελένη πρωτάκουσα την ιστορία της Αρχαίας Ελάτειας.
     Είχα την τύχη να κατοικώ στην Ελάτεια και σε ένα σπίτι που ήταν στην οδό Μνησιβούλου, που επί της 7ετούς Χούντας, κάποιος παράγοντας του Δήμου, άγνωστο πως, μετονόμασε σε οδό Ι. Μεταξά. Αυτό με θύμωσε πολύ τότε, γιατί ο Μνησίβουλος ήταν ένας από τους ήρωες των παιδικών μου χρόνων.
    Περπάτησα πολλές φορές "στο λιβάδι" κι έφτασα ως το ναό της Κραναίας Αθηνάς.
   Η ιστορία της Αρχαίας Ελάτειας, ήταν μια μεγάλη πηγή για εμένα, που όμως έγινε π-λ-ηγή με τα χρόνια. Αυτό το "λ" έγινε λέξεις διαμαρτυρίας, γιατί οι συλημένοι τάφοι, τα κοπάδια των βοσκών και τα μαντριά τους ανάμεσα από τα σκόρπια αρχαία, μαζί με την αδιαφορία ή συνεργία των τοπικών αρχών, δεν με έβρισκαν σύμφωνη με όλη αυτήν την καταστροφή.
  Εκεί, επάνω από τη σημερινή Ελάτεια και μέσα στο χώμα, ήταν θαμμένες οι αποδείξεις και κάποιοι κρυφά τις έκλεβαν. Όλη η γη των Λοκρών είναι ποτισμένη με ιδρώτα και αίμα. Είναι σπαρμένη με κορμιά και κόκαλα ανθρώπων που έζησαν πριν χιλιάδες χρόνια. Εδώ, σε τούτο τον τόπο, πρωτοκατοίκησαν οι Έλληνες που έδωσαν το όνομα Ελλάς στη χώρα μας... (συνεχίζεται)
.....
* Η Νότα Κυμοθόη είναι Λογοτέχνης, Εικαστικός, Δημοσιογράφος και βραβευμένη Ποιήτρια. Το άνω μικρό απόσπασμα είναι από Διάλεξη που πραγματοποιήθηκε στην κεντρική πλατεία της Ελάτειας στις 14-08-2004. Η Διάλεξη αυτή δημοσιεύτηκε ολοκληρωμένη σε αριθμημένα αντίτυπα που δόθηκαν δωρεάν στους παρευρισκόμενους στην πλατεία και κυκλοφόρησε δημοσιευμένη ολόκληρη στη σελίδα 245-253 στην Ανθολογία Ποίησης-Διηγήματος Δ΄ Τόμος "Σύγχρονοι Έλληνες Λογοτέχνες" έκδοση "Πολιτιστική Συνεργασία" Αθήνα 2007 με επιμέλεια της φιλολόγου κ. Καίτης Λειβαδά, εκδότριας του Λογοτεχνικού περιοδικού "Νέα Αριάδνη".


Νότα Κυμοθόη "ΕΛΑΤΕΙΑ ΛΟΚΡΙΔΟΣ Ιστορική Αναδρομή" 2004© Νότα Κυμοθόη

Άδεια Creative Commons

Νότα Κυμοθόη "ΑΞΙΕΣ" Ποίηση


ΟΙ ΛΟΚΡΟΙ:Νότα Κυμοθόη© Νότα Κυμοθόη

Οι Λοκροί, αρχαίος λαός που κατοικούσαν:
1.στην Οπουντία Λοκρίδα, (Οπούντιοι) απέναντι από Εύβοια,
2.στους πρόποδες του Καλλιδρόμου παρυφές Κνημίδος (Επικνημίδιοι),
3. στον Κορινθιακό κόλπο(Οζόλαι ή Εσπέριοι) και
4. στο βουνό Ζεφύριον της Κάτω Σικελίας (Επιζεφύριοι).
Εγώ, λοιπόν, ως Λοκρίς οπού μεγάλωσα και περπάτησα
κι ανατράφηκα με νάματα ιστορίας και πολτισμού,
τραγουδώ μέσα από την ποίησή μου...

Νότα Κυμοθόη"Α Ξ Ι Ε Σ"*© Νότα Κυμοθόη
Ποίηση
"Μια χειμωνιάτικη νύχτα
είναι αξέχαστη κι αληθινή
όταν είναι διαφορετική
απ΄όλες τις άλλες!
Η αγάπη για να παραμείνει
θέλει γερά θεμέλια κι αλήθεια
Όταν αυτά εξαντληθούν
χάνεται σαν το φύλλο
που το σεργιανάει ο αγέρας
και το δέρνει η βροχή
γκρεμίζοντάς το συνεχώς
στους οχετούς της σήψης".
*copyright:Nota Kimothoi or Νότα Κυμοθόη
Το ποίημα περιλαμβάνεται στη Ποιητική μου Συλλογή
 το 1992 στο βιβλίο μου με τίτλο  "Δίψα και Σιωπή" Νότα Κυμοθόη, εκδ. Διογένης



ΛΟΚΡΟΙ: Γράφει η Νότα Κυμοθόη© Νότα Κυμοθόη


Λοκρίδα (Λοκρίς) είναι περιοχή της Στερεάς Ελλάδας, η οποία στην αρχαιότητα χωριζόταν σε δύο περιοχές, σύμφωνα με τον Στράβωνα. Στην Ανατολική ήταν η Οπουντία Λοκρίδα, στη σημερινή περιοχή της επαρχίας Λοκρίδας του νομού Φθιώτιδας, απέναντι από την Εύβοια και στη Δυτική Λοκρίδα ή Οζολία ή Εσπερία Λοκρίδα, που εκτεινόταν στους σημερινούς νομούς Φωκίδας και Αιτωλοακαρνανίας κατά μήκος του Κορινθιακού κόλπου. Γεωγραφικά οι δύο  επικράτειες των Λοκρών χωρίζονταν από την ογκώδη οροσειρά του Παρνασσού.


Κάτοικοι της Λοκρίδας ήταν οι Λοκροί, αρχαίο ελληνικό φύλο του οποίου η ονομασία προήλθε από την οικογένεια και φυλή του βασιλιά Λο και από την οικογένεια και φυλή του βασιλιά Κρο ενώνοντας τις δυο οικογένειες με το γάμο των παιδιών τους κι από αυτούς τους μετακατακλισμαίους κατοίκους προήλθε ο Λοκρός,  που θεωρείται ο γενάρχης της Λοκρικής φυλής. Κάποιοι ισχυρίζονται πως  ήταν γιος του Φύσκου (Ηροδ. 2, 947), ή του Αμφικτίονος (Σχολ. Πινδ. 09, 96 C), αλλά γνωρίζουμε από τα αρχαία συγγράμματα πως ο Αμφικτίων δεν απόκτησε απογόνους, παρά ίδρυσε την Α΄ Αμφικτιονία, στην Ανθήλη και στο ιερό της Δήμητρας Θεάς παρά τις Θερμοπύλες, ενώνοντας τους απογόνους των αδερφών του Ίωνα, Αιόλου και Δώρου. Μερικά από τα ονόματα των πόλεων των Λοκρών, προέρχονται από μυθολογικά πρόσωπα που είχαν σχέση με τον Λοκρό ναυτικό που από το λιμάνι Κύνος (Οπούς, Κύνος, Φύσκος, Ζέφυρος) έφτασε σε άλλες περιοχές με ούριο άνεμο. 

Σύμφωνα με τις ανασκαφικές μαρτυρίες, ο εποικισμός της Λοκρίδας, άρχισε την Πρωτοελλαδική Εποχή, κορυφώθηκε στους κλασικούς χρόνους, ενώ υποχώρησε σταδιακά τη ρωμαϊκή περίοδο.

Οι δυτικοί Λοκροί (Οζόλαι και Επιζεφύριοι) ανήκαν στην ίδια εθνική και πολιτισμική ομάδα με τους ανατολικούς Λοκρούς (Οπούντιους κι Επικνημίδιους). 


Επιφανής ήρωας των Λοκρών τους υπήρξε Αίας ο Λοκρός από την αρχαία πόλη Νάρυκα (επικοινωνούσε με την αρχαία Ελάτεια με το αρχαίο Ελατικό πεδίο, έναν αρχαίο χωματόδρομο, που υπάρχει ακόμα) των Λοκρών στην οποία υπάρχει σήμερα το χωριό Ρεγκίνι, στην πλαγιά του Καλλιδρόμου, που έλαβε μέρος στον Τρωικό πόλεμο ως επικεφαλής των Λοκρών. 

Οι Λοκροί μιλούσαν την λοκρική διάλεκτο, μια δωρική-βορειοδυτική διάλεκτο, σε αντίθεση με τα γύρω φύλα της κεντρικής Ελλάδας, όπως οι Βοιωτοί και οι Θεσσαλοί οι οποίοι μιλούσαν την αιολική διάλεκτο. 


Επειδή κάποιοι μάχονται να εξαφανίσουν την αρχαία Λοκρίδα, για λόγους "γνωστών-αγνώστων" και αρχαιοκαπηλίας, ας δούμε τι λένε τα ιστορικά αρχεία, για όσους θέλουν τους αρχαίου Λοκρούς να ονομάζονται "Φωκείς" και να ανήκουν στη Φωκίδα...
Φωκείς=αυτοί που κρατούσαν τους φώκους, δηλαδή τις ελάτινες σκλήθρες για να φωτίζουν τα μονοπάτια των όσων πήγαιναν να παρευρεθούν στις τελετές των Ιερών που περιλαμβάνονταν στο Ιερό του Απόλλωνος Θεού στην πλαγιά του Παρνασσού και στη θέση Δελφοί (Ομφαλός της Γης, Μαντείο Δελφών, αρχαίο θέατρο, Θόλος Αθηνάς Προναίας, Κασταλία Πηγή). Γνώριζαν τι είχαν οι Λοκροί στους Δελφούς και γνώριζαν για τους θησαυρούς όλων των θησαυροφυλακίων όλων των ιερών...



Προέλευση των Λοκρών


Μετά από τον κατακλυσμό 12.000 π. Χ. όπως μαρτυρούν τα ευρήματα από το σπήλαιο Σεϊντί και τα σπήλαια τω Γλα που κατέστρεψαν, στην περιοχή κατοικούσαν οι αρχαίοι Λοκροί γύρω από την λίμνη Κωπαΐδα, το Μαλιακό κόλπο και γύρω από τον ποταμό Κηφισό στις ανατολικές πλαγιές του Παρνασού και στις πλαγιές του Καλλιδρόμου. Πριν από την 2η χιλιετία π.Χ. (όψιμη χάλκινη εποχή), η περιοχή της Δυτικής Λοκρίδας κατοικείτο από τους Ύαντες, οι οποίοι ήταν ένα από τα προελληνικά φύλα της οικογένειας των Πελασγών (βλ. Iστορία Ελληνικού Έθνους, Ακαδημίας Αθηνών, τόμος Α΄ σελ. 358). Γύρω στο 1900 π.Χ. έγινε μεγάλη μετακίνηση από τα βόρεια και βορειοδυτικά, δηλαδή από την σημερινή Ήπειρο και Θεσσαλία προς την Στερεά Ελλάδα. Ένα από τα φύλα αυτά, κινήθηκε νότια και ακολουθώντας την οροσειρά της Πίνδου, ένα μέρος πέρασε τις Θερμοπύλες και εγκαταστάθηκε στα ανατολικά παράλια της Στερεάς, απέναντι από την Εύβοια, και ένα άλλο εγκαταστάθηκε στα νότια παράλια του Κορινθιακού. Εκεί, αναμείχθηκε με τους παλαιούς κατοίκους. Έτσι, στα ανατολικά προέκυψαν οι Λέλεγες, ενώ στα παράλια του Κορινθιακού οι Ύαντες. To όνομα Λοκροί οι κάτοικοι το πήραν αργότερα, από τον βασιλιά Λοκρό (Στράβων Γεωγραφία 4 κεφ. VII,2), αφού είχαν ήδη εγκατασταθεί στις παραπάνω περιοχές και αφού αφομοιώθηκαν με τους παλαιούς κατοίκους.



Ιστορική Διαδρομή των Λοκρών
Ιστορική αναφορά για τους Λοκρούς γίνεται από τον Όμηρο ο οποίος αναφέρει για τον Αίαντα το Λοκρό (από την αρχαία πόλη Νάρυκα) ότι έλαβαν μέρος οι Λοκροί της Αντολικής πλευράς στον Τρωϊκό πόλεμο (περίπου το 1170 π.Χ.) με 40 μαύρα πλοία [1] και με αρχηγό τον Αίαντα, το μικρότερο γιο του Οιλέα. Ο ίδιος αναφέρει ότι στον πόλεμο πήραν μέρος οι Λοκροί που ζούσαν απέναντι από την Εύβοια, δηλαδή οι Οπούντιοι κι Επικνημίδιοι .
Περίπου το 1104 π.Χ., οι Ηρακλειδείς (Δωριείς από την Οίτη κι από την αρχαία πόλη Ηράκλεια), κατά την κάθοδο τους προς τα νότια, κατασκεύασαν τα πλοία στην Ναύπακτο και από εκεί πέρασαν στην Πελοπόννησο. 

Οι Λοκροί υπήρξαν ένα από τα 12 ιδρυτικά μέλη της Δελφικής Αμφικτιονίας ή Αμφικτιονίας των Δελφών ή Πυλαίας μετά την Αμφικτιονία στην Ανθήλη, έχοντας το δικαίωμα δύο ψήφων. Μία είχαν οι Λοκροί της Αντολής (Οπούντιοι και Επικνημίδιοι) και μία οι Εσπέριοι Λοκροί. Η εκπροσώπηση διήρκεσε όσο περίπου και ο θεσμός, δηλαδή περίπου μία χιλιετία. Τη συμμετοχή τους βεβαιώνει και ο Παυσανίας (Παυσ. Φωκ. & 8, 2-5). 
Τι συνέβει στην περιοχή και άρχισαν οι Ιεροί πόλεμοι; Ποιοι ευθύνονται που κατέστρεψαν τα αρχαία ιερά και ποιοι έκλεψαν τους θησαυρούς από το Ιερό του  Απόλλωνος στους Δελφούς; 
Μετά την ολοσχερή καταστροφή επικρατεί η Φωκική Συμπολιτεία, δηλαδή οι "λήσταρχοι και πολεμοχαρείς φωκείς καταλαμβάνουν την εξουσία καταδυναστεύοντας την περιοχή και τα ιερά ως την εποχή οπού έρχονται οι Πέρσες. 
Οι Οπούντιοι μαζί με τους ελάχιστους Λοκρούς Οζόλες (που ήταν υπό την ονομασία των Φωκείς λόγω κυριαρχίας τους στην περιοχή τους) μαζί με Θεσπιείς ενώθηκαν και πολέμησαν με το Λεωνίδα το Σπαρτιάτη (από την αρχαία φυλή του Λοκρού υιού Δώρου υιού του Δευκαλίωνα στις Θερμοπύλες). Ποιος πρόδωσε το στρατό των Λοκρών; Ποιος ήταν ο Εφιάλτης;  Μετά την μάχη αυτή, ο Ξέρξης κατέλαβε την  περιοχή στην οποία τον οδήγησε ο Εφιάλτης, καταστρέφοντας πολλές πόλεις στις οποίες είχαν λημέρια οι Φωκείς της περιοχής, ενώ επιχείρησε να καταλάβει και τους Δελφούς, αλλά δεν κατόρθωσε να πειράξει τα Ιερά. 
Η ιστορία των πολέμων είναι φρικτή και οι λόγοι δυστυχώς γνωστοί, καθώς και όλη η ευθύνη που βαρύνει τους λήσταρχους Φωκείς. Μετά τους περσικούς πολέμους έχουμε τους Πελοποννησιακούς.
Το 418 π.Χ. και σύμφωνα με τον Διόδωρο Σικελιώτη, οι Φωκείς νίκησαν τους Οζόλες Λοκρούς σε μάχη και σκότωσαν περίπου χίλιους Λοκρούς (Διοδ. Σικ. ΙΒ΄ 80, 4). 
Το 399 π.Χ. ήρθε το τέλος του πελοποννησιακού πολέμου και οι Σπαρτιάτες έδιωξαν τους Μεσσήνιους από την Ναύπακτο και την επέστρεψαν στους πρώην κατοίκους της, τους  Λοκρούς (Παυσ. Μεσσην. ΧΧVI-2). 
Κατά τον Τρίτο ιερό Πόλεμο, οι Λοκροί πολέμησαν μαζί με τους Θηβαίους κατά των Φωκέων, όταν αυτοί κατέλαβαν τους Δελφούς. Οι Φωκείς λεηλάτησαν πόλεις και στις δύο πλευρές της Λοκρίδας και στην Ανατολική πλευρά (όπου κατοικούσαν οι Οπούντιοι κι Επικνημίδιοι Λοκροί) και στην Δυτική πλευρά που κατοικούσαν οι Οζόλαι Λοκροί.
Το 395 π.Χ. στη μάχη της Αλιάρτου, σκοτώθηκε από τους Θηβαίους ο Σπαρτιάτης στρατηγός Λύσσανδρος, νικητής στους Αιγός ποταμούς. Ο Παυσανίας που είχε σταλεί από τη Σπάρτη για βοήθεια έφθασε αργοπορημένος και δεν έδωσε μάχη για να διεκδικήσει το σώμα του Λύσσανδρου, αλλά συνθηκολόγησε κι έφυγε. Οι Σπαρτιάτες για την πράξη του αυτή τον καταδίκασαν σε θάνατο, αλλά πρόφθασε να φύγει και πέθανε αργότερα κλεισμένος στο ναό της Θεάς Αθηνάς Τεγέας στην Τεγέα. Μετά την μάχη αυτή, οι Οζόλαι ή Οζόλες Λοκροί, αποσπάσθηκαν από τους Σπαρτιάτες.
Το 394 π.Χ. (τον Ιούνιο) γίνεται μάχη στην αρχαία Νεμέα μεταξύ των Σπαρτιατών με αρχηγό τον Αριστόδημο και της συμμαχίας Θηβαίων, Βοιωτών, Αθηναίων, Κορινθίων και Λοκρών (Ξεν. Δ΄, ΙΙ, 17).
Το 394 π.Χ. (τον Αυγουστο) γίνεται μάχη στην αρχαία Κορώνειας. Οι Σπαρτιάτες με αρχηγό τον Αγησίλαο νίκησαν τη συμμαχία των Θηβαίων, Βοιωτών, Αθηναίων, Κορινθίων και Λοκρών (Ξεν. Δ΄, ΙΙ, 17). Μετά την νίκη του, ο Αγισήλαος αφιέρωσε στους Δελφούς το ένα δέκατο των λαφύρων που είχε συγκεντρώσει στην Ασία, ενώ ο πολέμαρχος Γύλης, εισέβαλε και λεηλάτησε την Λοκρίδα (Ξεν.Δ΄,ΙΙΙ,15,22). Οι Σπαρτιάτες κατά την εισβολή τους στην Βοιωτία, καταδίωξαν τους Λοκρούς, οι οποίοι απέφυγαν να αντιπαραταχθούν και τους αντιμετώπισαν με ξαφνικές βραδινές επιδρομές προκαλώντας τους μεγάλες απώλειες και τους ανάγκασαν να εγκαταλείψουν την κεντρική Ελλάδα ενώ πολλοί από αυτούς σκόρπισαν ολόγυρα, όπως ο Έλατος που κατέφυγε στην περιοχή της αρχαίας Ελάτειας και για να σωθούν υποτάχθηκαν στους Λοκρούς.


Το 371 π.Χ. στη νίκη των Θηβαίων με τον Επαμεινώνδα στα Λεύκτρα, οι Λοκροί εντάχθηκαν στη Βοιωτική συμμαχία (Διοδ.Σικ.15, 57). 
Το 369 π.Χ. οι Λοκροί, συμμετείχαν στην πρώτη εισβολή των Θηβαίων στην Πελοπόννησο, με αρχηγό τον Επαμεινώνδα, όπου μαζί με τους Αρκάδες, κατέστρεψαν τη Λακωνία και έφθασαν μέχρι το Γύθειο (Ξεν. ΣΤ΄,5,23). 
Το 366 π.Χ. γίνεται η τρίτη εισβολή των Θηβαίων με τον Επαμεινώνδα στην Πελοπόννησο, ο οποίος απελευθέρωσε, μεταξύ άλλων πόλεων, την Καλυδώνα και την αρχαία Ναύπακτο από τους Αχαιούς (Διόδ. Σικ. 15,75). 
Το 362 π.Χ. οι Λοκροί παίρνουν μέρος στη μάχη της Μαντινείας, συντασσόμενοι με τον στρατό του Επαμεινώνδα (Διοδ. Σικ. 15, 85 ). 


Το 356 π.Χ. η Δελφική Αμφικτιονία επιβάλλει πρόστιμο στους Φωκείς, γιατί καλλιέργησαν εκτάσεις που άνηκαν στο ιερό των Δελφών. Εκείνοι αντέδρασαν, με αρχηγούς τον Φιλόμηλο και τον Ονόμαρχο κι άρχισαν τις πολεμικές επιχειρήσεις με αποτέλεσμα το ξέσπασμα του Γ΄ Ιερου Πολέμου στον οποίο ενεπλάκησαν οι Αθηναίοι, οι Λακεδαιμόνιοι και οι Μακεδόνες ( υπό την ηγεσία του Φιλίππου Β΄της Μακεδονίας.
Το 355 π. Χ. και κατά την διεξαγωγή του Γ΄ ιερού Πολέμου ( 356-346 ), οι Δυτικοί Λοκροί πολέμησαν τους Φωκείς με αρχηγό τον Φιλόμηλο, αλλά νικήθηκαν (Διοδ. Σικ. ΣΤ΄24, 4). 

Το 354 π.Χ. οι Λοκροί ηττήθηκαν πάλι από τον Φιλόμηλο, κοντά στους Δελφούς. Ύστερα απ’ αυτό, έστειλαν πρέσβεις και ζήτησαν τη βοήθεια των Θηβαίων. Ο Ονόμαρχος υπέταξε τότε την Άμφισσα (Διοδ. Σικ. ΣΤ΄28,3). Οι Αμφισείς συμμάχισαν στις καταπατήσεις της πεδιάδας της Κωπαϊδας με τους Θηβαίους υποστηρίζοντας τους Θηβαίους στο Αμφικτυονικό Συνέδριο και παρασυρόμενοι από αυτούς προσπαθούν να κατηγορήσουν τους Αθηναίους για ιεροσυλία. Ο Πυλαγόρας της Αθήνας (εκπρόσωπος της πόλης) ρήτορας Αισχίνης, κατάφερε να αντιστρέψει τις κατηγορίες και να τους καταγγείλει για καταπάτηση της γης του Απόλλωνα και της απαγορευμένης Κίρρας. 
Το 338 και 339 π. Χ. , ο Φίλιππος Β΄ο Μακεδών, να τιμωρήσει τους Αμφισσείς εκ μέρους της Αμφικτιονίας κι έχουμε τον Δ΄ Ιερό Πόλεμο κατά την διεξαγωγή του οποίου η Άμφισσα καταστρέφεται μαζί και άλλες πόλεις στην περιοχή στις οποίες οι Φωκείς αντισθάθηκαν με αποτέλεσμα οι πόλεις τις οποίες είχαν καταλάβει να καταστραφούν ολοσχερώς. Εξ΄αιτίας τους καταστράφηκαν η αρχαία Ελάτεια και η αρχαία Χαιρώνεια.
Ο Φίλιππος Β΄ ο Μακεδών (λέγεται πως όταν ήταν μικρός ήταν αιχμάλωτος από τους Φωκείς), πατέρας του Μεγάλου Αλεξάνδρου, αποφάσισε να επέμβει δυναμικά για να ενώσει τους Έλληνες και τα Ιερά τους απομονώνοντας τους λήσταρχους Φωκείς.

Το 350 π.Χ. ο Φίλιππος Β' βασιλιάς της Μακεδονίας παραχωρεί τη Ναύπακτο στους Αιτωλούς, η οποία από το 338 π.Χ. γίνεται κατ’ ουσία κέντρο της Αιτωλικής Συμπολιτείας. 
Οι Μακεδόνες επικρατούν στην περιοχή των Λοκρών!!!
Τι σχέση έχει η αρχαία Αμφίπολις στη Μακεδονία με την αρχαία Χαιρώνεια;


Το 333 π.Χ., οι Λοκροί ακολούθησαν τον Μέγα Αλέξανδρο στην εκστρατεία του εναντίον των Περσών και συντάχθηκαν με τα στρατεύματά του στη μάχη στα Άρβηλα (Διοδ. Σικ. 16, 57-3).
Τα μακεδονικά νομίσματα κυκλοφορούν παντού. Στην περιοχή υπάρχουν Μακεδονικοί τάφοι με πλούσια κτερίσματα καθώς και ο περίφημος Λέων της Χαιρώνειας...
Το 322 π.Χ. Οι Λοκροί πήραν μέρος στον Λαμιακό πόλεμο μεταξύ της συμμαχίας των Αθηναίων και του Αντιπάτρου της Μακεδονίας, στο πλευρό της Συμμαχίας (Διοδ. Σικ. ΙΗ΄, 9,5). 

Τον 4ο με αρχές 3ου π. Χ. αιώνα οι Δυτικοί Λοκροί προσχωρούν στην Αιτωλική Συμμαχία, ενώ οι Ανατολικοί Λοκροί στην δικαιοδοσία του Κασσάνδρου (358 π.Χ. ή 350 π.Χ. – 297 π.Χ.)
(Διοδ. Σικ. 19, 35, 2 και 78, 5). 
(...συνεχίζεται...)
© Νότα Κυμοθόη



Νότα Κυμοθόη Παράπονο" Ποίηση


                                                   
© Νότα Κυμοθόη

Νότα Κυμοθόη "Π Α Ρ Α Π Ο Ν Ο"*
Ποίηση

"Εμπρός απ' τον ήλιο σκοτάδι
και μέσα στο σκοτάδι χάος
Που να στηρίξω τα πόδια μου
για ν' αδράξω τη ζωή;
Δε γυρεύω πολυελαίους στη νύχτα
τους ουρανούς ελεύθερους ζητώ
ν' αφουγκράζομαι τον κόσμο".

*copyright:Nota Kimothoi

Ποίηση του 1973, από Ελάτεια Λοκρίδος,
δημοσιευμένη στο βιβλίο μου: Νότα Κυμοθόη "Δίψα και Σιωπή" Ποιήματα εκδ. Διογένης 1992
© Νότα Κυμοθόη